Op dit weblog heb ik rond de jaarwisseling niet gedaan aan terugkijken of vooruitblikken, maar toch wil ik hier nog even iets kwijt over een ontwikkeling van 2006. Voor mijn afstudeeronderzoek heb ik me bezig gehouden met ‘elektronisch papier‘ en elektronische inkt. Eerder schreef ik al over deze technologie op dit weblog (zie hier en hier).
Nu zijn er onlangs weer een aantal aankondigingen geweest, waardoor 2006 wel eens het jaar kan gaan zijn het lezen van boeken op elektronische apparaten bij een groter publiek bekend raakt.

Eerst wat meer uitleg over de technologie en over mobiel lezen:
Uiteraard kun je nu op je PDA of Smartphone wel een boek lezen of op (mobiel) internet, maar echt comfortabel is het nog niet. Vaak zijn de schermen niet goed leesbaar (want te klein, of je hebt last van lichtinval) en krijg je na verloop van tijd echt zere ogen. Dit komt omdat de meeste beeldschermen (ook computerbeeldschermen) werken met een ‘backlight’. Een backlight is niet meer dan verlichting van achteren, waardoor je de boel kunt lezen. Het nadeel is hiervan dat lezen van een beeldscherm over het algemeen een stuk onrustiger voor je ogen is dan het lezen van papier. Met elektronisch papier heb je dit probleem niet. Het kent geen backlight, waardoor tekst en afbeeldingen op het beeldscherm er letterlijk uitzien als ingelijst papier.

Een tijdje geleden is in China al de LiBrié van Sony uitgebracht, het eerste apparaat dat gebruikt maakt van elektronische inkt. Helaas voor Sony (en anderen) was dit geen doorslaand succes. Dat kwam (naast technische opstartproblemen) met name doordat Sony probeerde om door middel van DRM (Digital Rights Management) alleen haar eigen content er op aan te bieden, en geen ruimte bood voor afwijkende bestandsformaten. Een ander nadeel is dat de verversingstijd (refresh-rate) van het beeldscherm nog zeer laag was, namelijk 0,5 seconde. Dat betekent dus dat je een halve seconde moet wachten voor er een nieuw beeld verschijnt…

Een belemmering in de doorontwikkeling van apparaten op basis van elektronisch papier is dat kleur en bewegend beeld (nog niet ) beschikbaar zijn. Ook is er zoals gezegd nog onvoldoende content beschikbaar om te lezen door beperkingen van DRM. Veel nieuwe boeken zijn (nog) niet digitaal verkrijgbaar, omdat er nog geen veilig standaard bestandsformaat is waarmee boeken kunnen worden aangeboden. Uitgevers zijn nog huiverig voor het volledig digitaal uitbrengen van boeken, omdat het kopieren en illegaal verspreiden van boeken een onherroepelijk gevolg is. Een fijne oplossing zou het ontstaan van een soort van i-tunes voor boeken kunnen zijn. De prijs van een elektronisch boek zal dan in ieder geval een stuk lager moeten zijn dan van een papieren boek. Een interessant initiatief is het ‘OpenReader consortium‘, een non-profit organisatie die zich inspant voor het bereiken van een veilige standaard voor digitale teksten.

Maar er is hoop:
Sony heeft na de Librié onlangs een nieuwe ‘e-reader’ geintroduceerd, namelijk de Sony Reader. Het Nederlandse iRex verkoopt vanaf april de Iliad (zie afbeelding), waarmee de Vlaamse krant De Tijd een proef gaat doen. Bij beide apparaten zijn de technische beperkingen die de LiBrié nog kende voor een groot deel verholpen. Ook is er meer ruimte voor het gebruik van allerlei verschillende bestandsformaten.

Deze (en andere) bedrijven proberen in feite de ‘i-pod voor lezen’ te ontwikkelen, als dat lukt dan is de wereld daar denk ik goed bij geholpen. Beeldschemen op basis van elektronische inkt zijn perfect leesbaar, bijzonder energiezuinig, en in de nabije toekomst ook flexibel. Dat zijn prettige eigenschappen. Ik ben benieuwd of er dit jaar echt een doorbraak zal plaats vinden in het gebruik van e-ink, dat wordt namelijk al sinds de ontdekking ervan (in de jaren ’70!) voorspeld…

— Goede bronnen voor meer informatie over e-books, e-inkt en over mobiel lezen in het algemeen zijn Teleread en Mobileread. —